پروتئین رتبه دوم مواد سازنده سلول را دارد و 10 تا 20 درصد سلول پروتئین است . پروتئین های سلول دو نوع هستند . ساختاری و کاربردی . پروتئین های کاربردی که متفاوت از پروتئین های ساختاری هستند . و از چند مولکول کروی و لوله ای ساخته میشوند . پروتئین های کاربردی آنزیم های سلول هستند و میتوانند در مایع سلول حرکت کنند . تعدادی از این آنزیم ها در غشاء سلول هستند و متابولیسم سلول را کاتالیز میکنند یعنی سرعت واکنشهای سلول را افزایش میدهند . هنگامی که سرعت ماده ای بالا رود آنزیم خوانده میشود و هنگامی که سرعت واکنش شیمیایی بالا رود میگویند واکنش کاتالیز شده است.برای مثال در واکنش های تولید انرژی در سلول که مولکولهای گلوکز تجزیه میشوند و با اکسیژن ترکیب میشوند و فراورده واکنش آب و گاز کربنیک است و این واکنش انرژی آزاد می کند که انرژی مورد نیاز سلول تامین میشود و در این واکنش تعدادی پروتئین بعنوان آنزیم کاتالیزگر هستند
نوع دوم پروتئینهای سلول نوع ساختاری هستند که بشکل رشته های دراز و نازک هستند و خود پلیمرهایی از مولکولهای پروتئینی انفرادی میباشند و میکروتوبولها را که رشته های ضخیمتر پروتئینی هستند میسازند و نیز اسکلت اندامک هایی مانند مژک ، آکسون های عصبی ، دوک های میتوزی همانندسازی سلول را میسازند . پروتئینهای ساختاری ، میکروتوبولهای رشته ای را میسازند که اجزای سیتوپلاسم و نوکلئوپلاسم را در جای خود در کنار هم سفت می کنند پروتئینهای ساختاری در بیرون سلول بیشتر در رشته های کلاژن و الاستین بافت همبندی و بطور کمتر در تاندون ها ، رباط ها و دیواره رگ ها وجود دارند
خون یکی از بافت های مهم بدن است که موجب هومئوستاز میشود . یعنی شرایط شیمیایی بافت ها و اندام ها را فراهم می کند . گروهی از سلول ها که از نظر ساختار شبیه هم هستند بهمراه مایع خارج سلولی پیرامونشان بافت را میسازد که یک یا چند کار ویژهء خود انجام میدهد . و چند بافت هم در کنار هم اندام را بوجود می آورد که یک یا چند کار ویژهء خود انجام میدهد . هومئوستاز به معنی نگهداشتن یکنواختی مایع خارج سلولی است یعنی شرایطی مانند دما ، PH ، غلظت یون ها ، مقادیر فیزیولوژیکی از تنظیم نیفتد . و مواد مورد نیاز سلولها و بافت ها و اندام های مختلف در دسترسشان قرار گیرد . موادی که نیاز دارند مانند اکسیژن ، مواد مغذی ، یون ها ، آب ، و ترکیباتی مانند هورمون ها ، پروتئین ها
خون چه کارهایی انجام میدهد : 1- انتقال اکسیژن و مواد مغذی و رساندنش به بافت ها و نیز انتقال مواد زائد و گاز کربنیک و فراورده های متابولیسم ( پلاسما هم همین چیزها را در مایع میان بافتی انجام میدهد و سلولهایی که در تماس مستقیم با خون نیستند را تامین می کند ) 2 – پخش نمودن انرژی ساخته شده در بدن 3 – رساندن هورمون ها به بافت های هدف 4 – تنظیم اسیدیته خون و فشار کلوییدی اسمزی خون ( بوسیله هموگلوبین ، پروتئین های پلاسما، بی کربنات سدیم که همه اینها تامپون ها خوانده میشوند ) 5 – مصونیت در برابر بیماریها بوسیله آنتی کورها ( نام دیگه آنتی کورها ، آنتی بادی ها است )
لیپیدهای سلول انواع مختلفی هستند اما از این جنبه که همه در تجزیه کننده های چربی حل میشوند به این نام خوانده میشوند . کلسترول و فسفولیپید بیشترین نوع لیپید سلول هستند که 2 درصد سلول را تشکیل میدهند و نوع سوم که مقدارش زیاد است تری گلیسرید می باشد. لیپید مانع گذشتن آب و مواد محلول در آب از غشاء میشود . لیپید در غشاء سلول و غشاء اندامک های سلول وجود دارد و بکار میرود . سلول های چربی ( نام دیگه اش آدیپوسیت است ) 95 درصد از تری گلیسرید تشکیل میشوند و منبع اصلی ذخیره انرژی در بدن هستند که هرگاه بهشان نیاز بود تجزیه شده و انرژی مورد نیاز بدن را فراهم کنند .
کربوهیدرات ها نقش مهمی در سلول ایفا میکنند . بعنوان تامین انرژی سلول و نیز نقش ساختاری که بعنوان بخشی از مولکول های گلیکوپروتئین می باشند. در سلول انبارهای بزرگی از کربوهیدرات می باشد . یک درصد سلول کربوهیدرات است اما در سلول های عضلانی سه درصد و در سلول های کبدی تا 6 درصد افزایش می یابد .در سلول مقدار کمی کربوهیدرات بشکیل پلیمرهای نامحلول گلیکوژن است که منبع انرژی فوری بدن است تا هر جا نیاز بود فوری به مونومر تجزیه شده و انرژی را فراهم میکند .
هر یک از تریلیون ها سلول بدن انسان زنده است و میتواند ماهها یا سالها زنده بماند . کوچکترین جزء بدن انسان که بتواند کارهای زیستی را انجام دهد سلول خوانده میشود . گروهی از سلولها که از جنبه ساختار شبیه هم هستند بهمرا ه مایع خارج سلولی پیرامونشان بافت را تشکیل میدهند که یک یا چند کار مشخص و ویژه انجام میدهد . بافت های بدن شامل: بافت عصبی ، بافت پوششی (اپیتلیال ) ، بافت همبندی ، بافت عضلانی
گروهی از بافت ها که بطور هماهنگ یک عضو را میسازند که یک یا چند کار مشخص انجام میدهد مانند گوش ، چشم ، زبان ، معده ، کلیه ، مثانه
در بافت فرآیند تبدیل مواد غذایی به انرژی و یک یا چند کار ویژه ، توسط سلول ها انجام میشود . سلول دارای کد ژنتیکی است که مواد در سلول بر اساس کد ژنتیکی ساخته و کنترل میشوند و نیز به سلول امکان همانندسازی میدهد تا بافت رشد و نمو نماید و اگه صدمه دید دوباره تعداد سلولها به اندازه مورد نظر برسد یعنی ترمیم شود .سلول از دو بخش تشکیل شده است : هسته و سیتوپلاسم – هسته توسط غشاء هسته از سیتوپلاسم جدا شده است و سلول توسط غشاء سلول از مایعات پیرامون جدا شده است . غشاء سلول غشاء پلاسمایی خوانده میشود . همه ء مواد سازنده سلول رویهم پروتوپلاسم نام دارند . پروتوپلاسم بطور کلی از پنج ماده ساخته شده است : آب ، پروتئین ، لیپید ، کربوهیدرات ، یون
رولو : هنگامیکه یک قطره خون را روی لام شیشه ای میگذارند ، گلبول های قرمز تمایل دارند بهم بچسبند و مانند تعدادی سکه رویهم ول بخورند که رولو خوانده میشود .
لام نئوبار: لام مخصوص شمارش گلبول های قرمز
سرعت رسوب گذاری گلبول قرمز : برای این آزمایش به خون مواد ضد انعقاد خون افزوده میشود و در یک لوله مخصوص میگذارندش و پس از یک ساعت گلبولهای قرمز در پایین و پلاسما در بالا قرار میگیرد که ژرفای پلاسما سرعت رسوب گذاری گلبول قرمز خوانده میشود . در بیماریهایی مانند سل ، کم خونی ، عفونت خون ، سرطان بدخیم سرعت رسوب گلبول قرمز بیشتر است . نام دیگه سرعت رسوب گذاری گلبول قرمز ، سرعت رسوب گلبولی است .
آسیت : تجمع مایع حفزه صفاقی
لکوپنی : کاهش تعداد گلبول های سفید موجود در گردش خون
سرطان : هنگامیکه سلول ها بشکل کنترل نشده و بدون موتاسیون تقسیم سلولی انجام دهند تعداد خیلی زیادی سلول غیرطبیعی ایجاد میشود که سلول های سرطانزا خوانده میشوند . و تا 10 ماه قابل شناسایی نیست و پس از 10 ماه دورش یک سانتی متر شده است . برای درمان سرطان از رادیاسیون ( نام دیگه اش اشعه درمانی است) استفاده میشود که موجب تکمیل نشدن دوره های تقسیم میتوزی میشود که تقسیم سلولی متوقف میشود .
مرگ سلول : بر اثر یک تغییر در هسته سلول رخ میدهد و لیزوزوم هایی که در سلول هستند در مرگ سلول نقش دارند
اختلالات کروموزومی : در سلولهای پیکری سندرم داون یا مونگولیست خوانده میشود که بجای یک جفت کروموزوم 21 ، سه تا کروموزوم 21 وجود دارذ
اختلالات کروموزومی در سلول های جنسی مردان ( کلاین فلتر) و در سلول های جنسی زنان (ترنر) خوانده میشود
نشان جنسی مردان XXY و نشان جنسی زنان XO میباشد .
اندوسیتوز بمعنای بداخل آوردن و اگزوسیتوز بمعنای به بیرون راندن – فاگوسیتوز و پینوسیتوز که گلبول های سفید انجام میدهند دو نوع اندوسیتوز است. فاگوسیتوز خوردن ذرات بزرگ مانند سلول و باکتری است و پینوسیتوز که آشامیدن است یعنی خوردن ذرات کوچک محتوی مایع خارج سلولی که وارد سلول میشوند . گلبول های سفید علاوه بر میکروب ها ، ذرات یا سلولهایی را که بیگانه شناسایی کنند نیز هضم می کنند .
